sđtd chiếc lược ngà

chiecluocnga

vẽ sơ đồ tư duy chiếc lược ngà

 "Chiếc lược ngà" là một trong những truyện ngắn xuất sắc của nhà văn Nguyễn Quang Sáng, được sáng tác vào năm 1966, trong bối cảnh cuộc kháng chiến chống Mỹ ác liệt. Câu chuyện xoay quanh tình cha con sâu sắc, thiêng liêng giữa ông Sáu và con gái bé Thu. Tác phẩm không chỉ khắc họa nỗi đau chiến tranh mà còn làm nổi bật giá trị của tình cảm gia đình, đặc biệt là tình phụ tử, qua hình ảnh chiếc lược ngà – biểu tượng của tình yêu và sự hy sinh. Với ngôn ngữ giản dị, giàu cảm xúc và nghệ thuật kể chuyện sâu sắc, Nguyễn Quang Sáng đã mang đến một bức tranh cảm động về những mất mát của chiến tranh.

II. Tình cha con trong bối cảnh chiến tranh

Tác phẩm mở đầu với tình huống ông Sáu, một người lính, phải rời xa gia đình khi con gái Thu mới chỉ tròn một tuổi để tham gia cuộc kháng chiến chống Mỹ. Trong suốt tám năm ròng rã chiến đấu, ông Sáu luôn mong ngóng được ngày trở về, được gặp lại con gái yêu quý của mình. Niềm khao khát được nghe con gọi một tiếng "ba" đã trở thành động lực giúp ông vượt qua những thử thách khắc nghiệt nơi chiến trường.

Khi ông Sáu trở về, tình huống éo le xảy ra khi bé Thu – lúc này đã tám tuổi – không nhận ra cha mình vì vết sẹo dài trên mặt ông. Hình ảnh người cha trong trí nhớ của cô bé là người đàn ông trong tấm ảnh cũ, còn ông Sáu trước mắt với gương mặt biến dạng bởi chiến tranh khiến cô bé xa lạ và lạnh nhạt. Việc bé Thu không gọi ông Sáu là "ba" trong suốt những ngày ông về phép đã làm tổn thương sâu sắc trái tim người cha.

Tình huống này không chỉ tạo nên cao trào cho câu chuyện mà còn thể hiện một thực tế tàn khốc của chiến tranh: sự chia cắt không chỉ về mặt thời gian và không gian, mà còn là sự xa lạ trong tâm hồn, làm phai nhạt tình cảm gia đình. Chiến tranh đã biến ông Sáu từ người cha thân yêu thành một người xa lạ với con gái mình.

III. Sự bướng bỉnh và thay đổi của bé Thu

Hành vi bướng bỉnh, cứng đầu của bé Thu thực chất xuất phát từ lòng yêu thương cha sâu sắc, nhưng cô bé không nhận ra ông Sáu vì vết sẹo. Tâm lý của Thu bị chi phối bởi hình ảnh người cha trong trí nhớ từ tấm ảnh xưa, khiến cô bé không thể chấp nhận người đàn ông khác với người cha mà mình từng tưởng tượng. Từ chối ông Sáu, không chịu gọi ông là ba, Thu như muốn bảo vệ hình ảnh người cha lý tưởng trong lòng mình. 

Cao trào của câu chuyện là khi ông Sáu trong cơn tức giận đã đánh con vì không chịu gọi ông là ba. Hành động ấy làm ông Sáu hối hận và đau đớn, nhưng đồng thời cũng là bước ngoặt trong tâm lý của Thu. Sau khi nghe bà ngoại giải thích về vết sẹo trên mặt ông Sáu, Thu nhận ra sự thật, vỡ òa trong nước mắt và nỗi ân hận. Khoảnh khắc cô bé ôm chầm lấy cha, gọi “ba” trước khi ông Sáu rời đi là sự giải tỏa cảm xúc, là điểm sáng trong câu chuyện đầy đau khổ.

Từ một cô bé bướng bỉnh, Thu đã thay đổi sau khi hiểu ra tình yêu và sự hy sinh của cha. Sự chuyển biến trong tâm lý của bé Thu thể hiện rõ nét sức mạnh của tình phụ tử: dù có bị chiến tranh làm cho phai mờ, nhưng tình cha con vẫn mãi mãi tồn tại, chỉ cần có sự đồng cảm và hiểu biết.

IV. Hình ảnh chiếc lược ngà – Biểu tượng của tình cha con

Sau khi rời xa gia đình lần thứ hai, ông Sáu quay trở lại chiến trường với nỗi nhớ con da diết. Lời hứa với Thu về việc tặng cho cô bé một chiếc lược ngà luôn đeo bám trong tâm trí ông. Trong một lần hành quân, ông tìm thấy một mảnh ngà voi và từ đó, ông bắt đầu cẩn thận làm chiếc lược ngà cho con. Ông khắc lên đó dòng chữ “Yêu nhớ tặng Thu con của ba” với tất cả tình cảm và nỗi nhớ nhung dành cho con gái.

Chiếc lược ngà không chỉ là một vật dụng đơn thuần mà trở thành biểu tượng của tình cha con thiêng liêng, bền chặt. Ông Sáu đã dồn tất cả tình yêu thương của mình vào việc làm chiếc lược. Mỗi nét khắc trên chiếc lược là mỗi kỷ niệm, mỗi cảm xúc dồn nén trong lòng người cha. Chiếc lược ngà trở thành hiện thân cho niềm hy vọng của ông Sáu về ngày đoàn tụ với con gái, về tình cảm cha con không gì có thể thay thế được.

Tuy nhiên, trong một trận chiến ác liệt, ông Sáu đã bị thương nặng và qua đời. Trước khi nhắm mắt, ông chỉ còn một tâm nguyện là trao chiếc lược ngà cho con gái mình. Dù ông không thể trực tiếp trao món quà ấy cho Thu, nhưng chiếc lược ngà đã trở thành minh chứng cho tình yêu bất diệt của một người cha dành cho con, ngay cả trong hoàn cảnh chiến tranh tàn khốc.

Truyện ngắn "Chiếc lược ngà" không chỉ là câu chuyện về một gia đình bị chiến tranh chia cắt mà còn là bài ca ca ngợi tình cảm gia đình, đặc biệt là tình cha con. Qua câu chuyện của ông Sáu và bé Thu, tác giả Nguyễn Quang Sáng đã lên án chiến tranh vì những mất mát, đau thương mà nó gây ra cho con người. Chiến tranh không chỉ cướp đi mạng sống, mà còn phá vỡ hạnh phúc gia đình, làm cho những người thân yêu trở nên xa lạ với nhau.

Tuy nhiên, giữa những đau thương ấy, tình cảm gia đình vẫn là ngọn lửa ấm áp, giúp con người vượt qua mọi khó khăn. Chiếc lược ngà – biểu tượng cho tình cha con – chính là minh chứng cho sự gắn kết không thể bị phá vỡ của tình cảm gia đình. Dù ông Sáu không thể trở về với con, nhưng tình yêu của ông vẫn luôn hiện diện qua chiếc lược ngà, qua những kỷ niệm và sự hy sinh thầm lặng.

sơ đồ tư duy bài chiếc lược ngà

 "Chiếc lược ngà" của Nguyễn Quang Sáng là một tác phẩm đầy cảm động về tình phụ tử trong bối cảnh chiến tranh. Qua câu chuyện, tác giả đã khắc họa sâu sắc nỗi đau chia cắt mà chiến tranh gây ra cho gia đình và đề cao giá trị của tình cảm cha con. Hình ảnh chiếc lược ngà trở thành biểu tượng cho tình yêu thiêng liêng và sự hy sinh của người cha, dù bị chiến tranh tàn phá nhưng vẫn luôn bền chặt và vĩnh cửu. Tác phẩm không chỉ gây xúc động mạnh mẽ cho người đọc mà còn là lời nhắc nhở về những giá trị cốt lõi của tình cảm gia đình trong mọi hoàn cảnh.

Share - sđtd chiếc lược ngà