Baskadia

soạn văn bài bếp lửa của Bằng Việt không chỉ là một tác phẩm mang đậm chất thơ mà còn chứa đựng những cảm xúc sâu sắc về tình cảm gia đình, đặc biệt là tình bà cháu. Trong bài thơ, hai khổ thơ thứ hai và thứ ba chính là những phần thể hiện rõ nét nhất sự gắn bó, tình cảm của cháu dành cho bà, cũng như những kỷ niệm đẹp mà tác giả muốn gửi gắm. Qua việc phân tích hai khổ thơ này, chúng ta sẽ hiểu sâu sắc hơn về tình yêu thương, sự hy sinh và ký ức đáng quý giữa bà và cháu.

I. Khổ 2: Ký Ức và Hình Ảnh

Khổ thơ thứ hai của bài thơ mở đầu bằng những câu thơ mang âm hưởng hoài niệm:

“Năm ấy là năm đói mòn đói mỏi
Bố đi đánh xe khô rạc ngựa gầy
Chỉ nhớ khói hun nhèm mắt cháu
Nghĩ lại đến giờ sống mũi còn cay.”

1. Sự Khắc Nghiệt của Cuộc Sống

Trong những câu thơ đầu tiên của khổ thơ này, tác giả đã gợi lên một bức tranh cuộc sống khắc nghiệt của thời kỳ chiến tranh. Cụm từ “năm đói” không chỉ phản ánh thực trạng xã hội mà còn là nỗi đau đớn của những người nông dân khi phải sống trong cảnh thiếu thốn. Sự đói kém khiến mọi người phải vật lộn để tồn tại, tạo ra những nỗi niềm trăn trở không chỉ cho bà mà còn cho cả cháu.

2. Hình Ảnh Người Cha

Hình ảnh “bố đi đánh xe khô rạc ngựa gầy” không chỉ thể hiện nỗi vất vả của người cha mà còn cho thấy tình cảnh gia đình lúc bấy giờ. Hình ảnh ngựa gầy, xe khô là biểu tượng cho sự kiệt quệ, tàn tạ của con người trong hoàn cảnh khắc nghiệt. Thời điểm này, người cha không chỉ là trụ cột mà còn là người gánh vác những gánh nặng, nuôi sống gia đình trong khi bà và cháu phải chờ đợi những bữa ăn từ sự lao động của ông.

3. Ký Ức Về Khói Lửa

Câu thơ “Chỉ nhớ khói hun nhèm mắt cháu” gợi lên hình ảnh bếp lửa đã trở thành kỷ niệm sâu sắc trong tâm trí của người cháu. Khói lửa là hình ảnh vừa quen thuộc vừa gần gũi, nhưng đồng thời cũng mang nỗi buồn và sự khắc nghiệt của cuộc sống. Mặc dù khói lửa có thể làm cay mắt, nhưng nó lại chứa đựng sự ấm áp và tình thương mà bà dành cho cháu.

4. Nỗi Nhớ Quê

Câu cuối của khổ thơ thứ hai “Nghĩ lại đến giờ sống mũi còn cay” không chỉ diễn tả nỗi đau đớn về thể xác mà còn là sự nhớ thương, hồi tưởng về ký ức. Từ “cay” thể hiện cảm xúc mạnh mẽ, như một lời nhắc nhở về những tháng ngày khó khăn mà bà và cháu đã trải qua. Nó cũng thể hiện nỗi nhớ quê hương, nhớ về bà và những kỷ niệm đẹp bên cảm nhận của em về bài bếp lửa.

II. Khổ 3: Tình Bà Cháu

Khổ thơ thứ ba của bài thơ là nơi tác giả khắc họa rõ nét nhất tình cảm gắn bó giữa bà và cháu. Đó không chỉ là sự yêu thương mà còn là sự trân trọng những kỷ niệm:

“Bà nhóm bếp lửa, hồng lên trong đêm
Nhóm cho sáng, cho thơm, cho ấm
Nhóm cho bếp lửa cho ngời ngời ánh lửa
Công bà bao nhiêu, cháu ghi nhớ.”

1. Hình Ảnh Bà và Bếp Lửa

Từ đầu đến cuối khổ thơ, hình ảnh bà và bếp lửa luôn hiện hữu. Hình ảnh “Bà nhóm bếp lửa” không chỉ đơn thuần là hành động thực hiện một công việc, mà còn là biểu tượng cho tình thương bao la của bà dành cho cháu. Hành động nhóm lửa của bà thể hiện sự chăm sóc, lo lắng không chỉ cho bữa ăn mà còn cho tinh thần của cháu.

2. Ý Nghĩa Của Ngọn Lửa

Những từ “sáng”, “thơm”, “ấm” trong câu thơ thể hiện rõ rệt những cảm xúc tích cực mà ngọn lửa mang lại. Ngọn lửa không chỉ sưởi ấm cơ thể mà còn sưởi ấm tâm hồn, mang lại sự bình yên và hạnh phúc trong cuộc sống. Hình ảnh ngọn lửa hồng trong đêm tối như một ánh sáng hy vọng, chiếu rọi trong những lúc khó khăn, giúp cho cháu cảm nhận được sự ấm áp của tình bà.

3. Sự Ghi Nhớ và Tri Ân

Câu thơ cuối cùng “Công bà bao nhiêu, cháu ghi nhớ” như một lời hứa, một sự tri ân sâu sắc của người cháu đối với bà. Đây không chỉ là sự ghi nhận công lao to lớn của bà mà còn là sự biết ơn, trân trọng những gì mà bà đã hy sinh vì cháu. Từ “ghi nhớ” thể hiện rõ ràng trách nhiệm và tình cảm của cháu đối với bà, nhấn mạnh rằng những kỷ niệm, tình yêu thương đó sẽ mãi in đậm trong trái tim cháu, dù thời gian có trôi qua.

III. Tổng Kết

phân tích khổ 6 bài thơ bếp lửa không chỉ phản ánh những kỷ niệm đẹp giữa bà và cháu mà còn mang đến nhiều cảm xúc sâu sắc về tình cảm gia đình, lòng biết ơn và sự hy sinh. Qua việc khắc họa hình ảnh bà và bếp lửa, tác giả Bằng Việt đã thành công trong việc tạo nên một bức tranh sinh động về cuộc sống và tình người trong những năm tháng gian khổ. Những cảm xúc chân thành và sâu sắc trong bài thơ khiến người đọc không khỏi xúc động, tựa như lửa bếp vẫn âm thầm cháy sáng trong trái tim mỗi chúng ta, là nguồn sống và là nơi nuôi dưỡng những giá trị tốt đẹp của tình yêu thương gia đình.